آیا تا به حال عبارت معماری کلاسیک به گوشتان خورده؟ اگر با مفهوم این سبک آشنایی ندارید، این مقاله مخصوص شماست… این روزها در ساخت و ساز بناها و ساختمان ها، اصطلاحات متعددی در مورد سبکهای مختلف معماری به کار می رود و به ویژه برای نمای ساختمان ها، از واژه های مختلفی استفاده می شود و همین نیاز را برای آشنایی با سبکهای معماری ایجاد می کند. از همین رو ما قصد داریم تا در سلسله گزارشهایی به معرفی سبک های مختلف معماری که تاریخچه ای دیرینه دارند و یا در روزگار فعلی حسابی مورد استفاده قرار می گیرند، پرداخته و ویژگی های هر یک از این سبکها را معرفی کنیم. در اولین بخش از این سلسله مقالات به سراغ معماری کلاسیک می رویم.

معماری کلاسیک چیست؟

این معماری، سبکی از معماری است که در یونان و روم قدیم بنا گذاشته شده است. در طول قرنها، معماران با الهام گرفتن از این تمدنها، ایده های سنتی آنها را مورد استفاده قرار داده اند. در مجموع، معماری کلاسیک دربرگیرنده تمام ساخته هایی است که از سبک یونان و روم باستان نشات گرفته اند. حالا و در دوران معاصر بسیاری از معماران در راستای احیای سبک کلاسیک برآمدند تا واقعی ترین و قدیمی ترین سبک معماری را زنده نگاه دارند.

ویژگی‌های اصلی معماری خارجی (نما) سبک کلاسیک

سبک کلاسیک بر ویژگی‌های خاصی تمرکز دارد که در زیر موردبحث قرار می‌گیرد:

تقارن و تناسب:

 ساختمان‌های کلاسیک معمولاً متقارن هستند و دارای عناصری مانند ستون‌ها و پنجره‌ها هستند که به طور مساوی از هم فاصله دارند.

سبک خاص ستون‌ها:

 ستون‌ها در یک سبک خاص یا ترتیب خاص قرار می‌گیرند.

ایوان جلویی با سنگ‌فرش:

 یکی از ویژگی‌های کلیدی این‌گونه خانه‌ها و سازه‌ها این است که یک ایوان جلویی در ارتفاع کامل دارند که دارای یک راه‌پله می‌باشد. درب معمولاً در مرکز ساختمان قرار می‌گیرد.

مصالح ساختمانی قوی:

 این سبک بر استفاده از مصالح ساختمانی محکم مانند سنگ تراورتن، سنگ مرمر و سنگ کوارتز تمرکز دارد.

پنجره‌های مستطیلی:

 یکی از ویژگی‌های کلیدی معماری کلاسیک، پنجره‌های مستطیلی با لبه‌های منظم است این پنجره‌ها با یکدیگر متقارن‌اند.

قوس‌:

 قوس‌ها از نظر بصری جذاب بوده و در خدمت هدفی عملی هستند. آن‌ها به ساختمان‌های بزرگ با مناطق باز کمک می‌کنند تا فشار کششی را از بین ببرند و در نتیجه از فروریختن آن‌ها جلوگیری کنند.

تاریخچه سبک معماری کلاسیک

معماری کلاسیک در قرن 5 قبل از میلاد در یونان و حدود قرن 3 میلادی در رم شکل گرفت ودر طول سالها بارها این سبک باز سازی شد.  در دوره رنسانس ایتالیا ، معماران برای  احیای معماری کلاسیک رومی تلاش می کردند.

قرن ها بعد در اروپا، حفاری و خاک برداری ها در شهر پمپی دوباره به معماری یونان باستان دامن زد و سبک معماری مربوط به آن، به عنوان احیای یونانی شناخته شد.  این معماری بسیار بر روی آرمان های یونانی در تناسب و یکپارچگی ساختاری متمرکز بود.

نئو کلسیک یکی از رایج ترین انواع معماری کلاسیک در ایالات متحده آمریکا است.  این نوع معماری در واکنش به معماری باروک به وجود آمد و به آرمان های طراحی روم باستان متکی بود.  این سبک از قرن هجدهم میلادی در اروپا شکل گرفت و به سبکی بسیار پرطرفدار برای شمار زیادی از ساختمان های دولتی در واشنگتن دی سی تبدیل شد.

احیای کلاسیک سبکی است که در اواخر قرن نوزدهم رایج شد که برداشت آزادتری از آرمان های کلاسیک داشت و  پس از نمایشگاه جهانی کلمبیا در شیکاگو در سال 1893 گسترش یافت. ساختمانهای این نمایشگاه الگو های کلاسیک را نمایان می کند و از سازندگان در سراسر کشور الهام می گیرد.  بسیاری از خانه ها ، دادگستری ها ، بانک ها ، مدارس و کلیساها در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن 20 به این سبک ساخته شده اند.

سبک های مختلف معماری کلاسیک

معماری کلاسیک دارای سه روش مشهور است که هرکدام الهام گرفته از اجزای بدن انسان بوده اند. این شیوه ها با نام های دوریک، یونیک و کرنتین شناخته می شوند که در ادامه با آنها خواهیم شد.

معماری کلاسیک به روش دوریک

نسبت ارتفاع به قائده ستون ها در این سبک شش به یک می باشد. همانطور که در بالاهم به آن اشاره شد ستون ها در معماری کلاسیک اجزای بسیار مهمی در این سبک می باشند و شیوه دوریک نیز در معماری بیشتر در ستون های آن دیده می شود.

در این سبک، سر ستون ها بسیار ساده بوده و با حرکت از پایین به بالا باریکتر می شوند و در برخی مواقع همراه با این باریکی، وسط ستون ها بیرون آمده تر به صورت محدب هستند. بحث دیگری که در رابطه با این سبک مطرح است ارتفاع بالاتر ساختمان نسبت به سطح زمین است.

معماری کلاسیک به روش یونیک

در این روش نیز همانند روش قبل، ستون ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشند. ستون ها در این سبک بلند و باریک بوده و در اطراف آن 26 عدد شیار وجود دارد. همچنین سرستون ها در این سبک به صورت حلزونی و پیچ خورده می باشند و از تمام زوایا می توان آن را به شکلی ثابت مشاهده کرد.

یکی از تفاوت های بارز این سبک یعنی سبک یونیک با سبک دوریک این است که در سبک دوریک ستون ها مستقیما برروی سکوی پله قرار دارد اما در سبک یونیک ستون ها برروی پایه ستون سنگی دایره ای شکلی قرار دارد.

این پایه ستون به صورت دایره ای یک تکه همراه با تورفتگی هایی در آن می باشد. ستون ها در این شیوه از ستون های دوریسی بلندتر است

مزایای معماری داخلی کلاسیک

• هرگز از مد نمی افتد و همیشه جذاب و با وقار باقی می ماند.
• سبک کلاسیک نشان دهنده لوکس و ثروتمندی کاربر است.
• مبلمان در این سبک از چوب بوده به بسیار با دوام و مستحکم است.
• به دلیل رنگ های به کار رفته در این سبک موجب آرامش بخشی به فضا است و نیاز به تغییر دائم دکوراسیون وجود ندارد.

معایب معماری داخلی کلاسیک

• طراحی سبک کلاسیک نسبت به بقیه سبک ها ممکن است گرانتر و پر هزینه تر باشد.
• کسانی که علاقه زیادی به تغییر در فضا دارند سبک کلاسیک از این انعطاف در تغییرات داخلی برخوردار نمی باشد.
• امکان استفاده از رنگ های متنوع در این سبک وجود ندارد زیرا این سبک مستلزم استفاده از رنگ های خالص و گرم است.
• المان ها در این سبک نیاز به نگهداری و مراقبت دارند که این امر بسیار وقت گیر و پرهزینه است.